Verkoudheid

Verkoudheid is er in diverse soorten en maten. Je leest er hier alles over; de veroorzakers, symptomen, de duur en het verloop van verkoudheid, dat wat je het beste kunt eten en drinken en wat de huidige verkoudheidsstatus in Nederland is. En zoals je van ons gewend bent komen ook de nodige tips aan bod.

Wat is verkoudheid?

Verkoudheid is simpelweg een ontsteking van het slijmvlies in je neus, bijholten en je keel. Vaak kampen volwassen zo’n 2 tot 5 keer per jaar met een verkoudheid en kinderen wel 6 tot 10 keer per jaar.

Symptomen verkoudheid

Je kunt een verkoudheid herkennen aan de volgende klachten: 

  • Niezen;
  • Snotteren;
  • Hoesten
  • Keelpijn;  
  • Heesheid;  
  • Hoofdpijn;  
  • Verminderde reuk en smaak; 
  • Drukkend gevoel op je kaken en oorpijn.

De oorzaken van verkoudheid

Je loopt een verkoudheid op doordat je besmet raakt met een verkoudheidsvirus. Maar waar loop je nou zo’n virus op? Je komt ermee in aanraking in slecht geventileerde ruimtes waarbij mensen dicht op elkaar zitten; de bus, tram of trein, op kantoor, school of op het kinderdagverblijf. Een verkoudheidsvirus verspreidt zich via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht die door anderen weer wordt ingeademd. Maar het virus kan ook overgedragen worden via besmette handen.

packshot
isla verlicht keel- en verkoudheidsklachten
51% van alle meldingen geeft aan verkoudheid symptomen te ervaren

laatste update: 18 March 2024

griepradar preview map

Wat te doen; verkoudheidstips op een rijtje

De oorzaken van verkoudheid zijn bekend. Nu is het natuurlijk zaak om hier zo snel mogelijk van te genezen. We zetten wat do’s en don’ts voor je op een rij. 

Wat kun je wél doen tegen verkoudheid?:

  • Ui. Snijd een ui in tweeën en leg deze op een bordje naast je bed. Deze grootmoeders tip tip gaat al decennialang van generatie op generatie. De zuren van de ui verdampen in de lucht. Daardoor lost de snot in je neus op en maakt het plaats voor meer vocht, waardoor je weer vrij door je neus kunt ademhalen.
  • Stomen. Ja, wederom een tip uit grootmoeders tijd. Door te stomen kun je namelijk een holteontsteking voorkomen. Je giet kokend water in een grote kom en voegt er kamille, eucalyptus en tijm aan toe. Dit om slijm los te maken en je keelpijn te verzachten. Sla vervolgens een handdoek over je hoofd en hang 5 tot 10 minuten boven de kom. Inhaleer de stoom door je neus en adem vervolgens uit door je mond. Probeer gedurende je verkoudheid 2 keer per dag te stomen. Let hierbij wel op, vooral bij kinderen, dat de hete lucht die bij het stomen vrijkomt verbrandingsgevaar met zich meebrengt.
  • Neusspray of neuszalf. Verkoudheid gaat vaak gepaard met een verstopte neus. Je kunt baat hebben bij het gebruik van een zoutwaterneusspray of neuszalf om zo je neusgaten te openen. Neusspray is voor de meeste wel bekend, maar neuszalf doet minder belletjes rinkelen. Neuszalf verzorgt en beschermt droog neusslijmvlies; het ondersteunt het herstellende vermogen van het neusslijmvlies, bevochtigt het neusslijmvlies, lost korstjes op, ondersteunt bij een verstopte neus en vermindert jeuk en niezen bij hooikoorts.
  • Drink water, kruidenthee en hoestdrank en eet gezouten zonnebloempitten, kippensoep en waterijsjes.

Wat je niet moet doen bij verkoudheid?
Snuit niet constant je neus. Af en toe mag, maar beperk het wel. Het leidt niet alleen tot een rode, schrale neus, het kan ook een ontsteking veroorzaken omdat snuiten een drukkend effect heeft op je bijholten. In plaats van snuiten kun je jouw neusgaten afsluiten met zakdoekpropjes of je kunt je neus ophalen. We weten het, het is niet echt volgens de etiquette. Zoek hiervoor gewoon een hoekje op. Wat niet weet, wat niet deert zullen we maar zeggen.

Wat te eten en drinken bij verkoudheid?

Op het verkoudheidsmenu staan gezouten zonnebloempitten, kippensoep, waterijsjes en kruidenthee, hoestdrank en de nodige liters water. Zoete drankjes en alcohol laat je voorlopig even voor wat het is. 

Water
Waarschijnlijk heb je niet veel trek. Minder eten is niet erg, maar draag er wel zorg voor dat je voldoende drinkt. Door de verschillen tussen de binnen- en buitentemperatuur kunnen de slijmvliezen in je mond en keel uitdrogen, waardoor ze je keel niet meer goed beschermen. Zo krijgen bacteriën en virussen vrij spel. Als je last hebt van verkoudheid is het daarom belangrijk om veel water te drinken en op die manier je mond en keel te smeren.

Kruidenthee
Het recept: meng vlierbloesem met pepermunt en duizendblad. Meng twee eetlepels hiervan met heet water in je theemok. Voeg hier eventueel nog wat honing, gemberwortel en/of een kaneelstokje aan toe en drink deze wonderthee bij voorkeur voordat je gaat slapen. 

Hoestsiroop
Vaak gaat een verkoudheid gepaard met hoesten, proesten en kuchen. Zorg voor hoestsiroop in huis om de pijn in je keel wat te verlichten. Je keel heeft ook baat bij een eetlepel honing die je in je mond laat smelten of bij het zuigen op een dropje. 

Gezouten zonnebloempitten
Knabbel de zonnebloempitten open in je mond. Deze kauwbeweging maakt je neusholtes open en het doorslikken van de pitten bevochtigt de slijmvliezen in je mond en keel. Waarom gezouten zonnebloempitten, vraag jij jezelf waarschijnlijk af. Het schijnt zo te zijn dat zout een ontsmettende werking heeft en ook de vochtbalans in je mond en keel herstelt. Twee vliegen in één klap!

Kippensoep
4 uur kippensoep, dát zouden meer mensen moeten doen. Nou en of dat zo is! De stoom die van de kippensoep afkomt, verlicht namelijk de verstopping in je neus en borst. Studies wijzen uit dat bouillon ontstekingsremmende eigenschappen heeft omdat het de beweging van witte bloedlichaampjes, de aanstichters van meer slijm in je neus en longen, stopt.

Waterijsjes
Ben jij een ijsliefhebber? Dan is dit bij uitstek hét moment om jezelf ongegeneerd te trakteren op een overheerlijk waterijsje. IJsjes hebben namelijk een verkoelend effect op je pijnlijke keel. Een geluk bij ongeluk, zullen we maar zeggen! Heb je geen ijsjes in huis, dan kan je ook op een ijsblokje sabbelen. 

Is verkoudheid besmettelijk? 
Ja, verkoudheid is besmettelijk vanaf het moment dat de eerste klachten ontstaan. De incubatietijd, oftewel de periode tussen het oplopen van het virus en het moment waarop je ziek wordt, is 2 tot 3 dagen.

Verloop van verkoudheid

We schetsen de fases van een klassieke verkoudheid voor je.

  1. Het begint bij fase 1: het verkoudheidsvirus komt via je neus binnen en wordt met je snot mee vervoerd naar de neus-keelholte.
  2. Het slijmvlies in deze holte is extra gevoelig voor het virus en daarom begint een verkoudheid meestal hier, met een pijnlijk of rauw gevoel tot gevolg. We hebben het dan over fase 2.
  3. In fase 3 breidt de infectie zich verder uit naar je neus, waardoor je klachten als snotteren en een verstopte neus ervaart.
  4. In fase 4 breidt de infectie uit naar je keelholte, wat resulteert in keelpijn en hoesten. In sommige gevallen raken ook je stembanden ontstoken, waardoor je hees wordt. Een enkele keer doen ook je lagere luchtwegen (luchtpijp, longen) mee en dan kun je ook last krijgen van benauwdheid.

Fases verkoudheid

Hoe lang duurt verkoudheid?

Verkoudheidsklachten duren over het algemeen maximaal 1 week. Symptomen als niezen, snotteren, hoesten en vermoeidheid kunnen ook na die week nog aanhouden maar het ergste heb je na een week achter de rug. Houdt je verkoudheid langdurig aan? Neem dan contact op met je huisarts. Er is dan mogelijk sprake van een kaakholteontsteking of een allergie. Je arts kan zaken uitsluiten, de daadwerkelijk oorzaak aan het licht brengen en jou van passend advies voorzien.

Verkoudheid voorkomen

Het liefst gaan we besmetting met het verkoudheidsvirus natuurlijk uit de weg. Maar hoe voorkom je en verkoudheid? Dat is helaas niet zo simpel: het virus kan namelijk erg besmettelijk zijn. Toch zijn er wel een aantal voorzorgsmaatregelen die je kunt treffen om het virus zo veel mogelijk uit de buurt te houden:

  • Houd voldoende afstand van anderen, vooral wanneer ze ziek of verkouden zijn;
  • Zorg ervoor dat je je handen voldoende wast. De virusdruppeltjes kunnen namelijk gemakkelijk op alledaagse voorwerpen terecht komen. Door je handen regelmatig en grondig met water en zeep te wassen zorg je ervoor dat verspreiding van het virus voorkomt;
  • Eet en drink voldoende én gezond, voor een sterk immuunsysteem;
  • Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Zet wanneer het weer het toelaat dus gerust een raam open.

Last van een beginnende verkoudheid? Om te voorkomen dat je anderen besmet, zorg ervoor dat je naast de bovenstaande tips ook eraan denkt om: 

  • Te hoesten en niezen in je elleboog, of in een papieren zakdoekje. Gebruik zakdoeken maar één keer, gooi ze daarna meteen weg;
  • Gebruiksvoorwerpen schoon te houden! Dus; je telefoon, afstandsbediening, deurklinken, kunnen allemaal een poetsbeurt gebruiken;
  • Houd voldoende afstand van gezonde mensen.

Last van verkoudheid?

Heb je momenteel last van verkoudheid? Maak hier dan melding van via de blauwe button. Zo help je de status van griep in Nederland in kaart te brengen.

Heerst er verkoudheid op dit moment?

Griepalert.nl visualiseert niet alleen het aantal griepmeldingen in Nederland, maar toetst ook van welke symptomen gebruikers last hebben. Jaarlijks krijgen we 100.000 meldingen binnen. Zo kunnen we in kaart brengen of specifieke klachten zoals verkoudheid op dit moment heersen. Op deze pagina zie je precies hoeveel meldingen we de afgelopen tijd hebben binnengekregen van mensen die last hebben van verkoudheid.

 

Wil je op de hoogte blijven van de verkoudheidsstatus in Nederland of specifiek in jouw regio? Meld je dan aan voor het griepalert. Zo ben je altijd als allereerste op de hoogte.

 

Verkoudheid en Corona

Verkoudheid is een symptoom van het coronavirus. Wanneer je momenteel verkoudheidsklachten ervaart is het advies van de overheid om je te laten testen bij de GGD.

51% van alle meldingen geeft aan verkoudheid symptomen te ervaren

laatste update: 18 March 2024

griepradar preview map

Veelgestelde vragen bij verkoudheid


  • citroenthee
  • kruidenthee
  • thee met honing
  • gemberthee (gecombineerd met thee)

Zijn theesoorten die helpen (gehydrateerd te blijven) wanneer je grieperig of verkouden bent. Een glas warme thee bij verkoudheid geeft een verwarmend gevoel. Let wel op met hoge koorts.


Snot wordt door de slijmvliezen in je neus geproduceerd: elke dag wordt ongeveer 1 tot 1,5 liter aangemaakt. Het meeste ervan verdwijnt ongemerkt via je keel in de maag. Je merkt snot pas op als je er last van krijgt; wanneer je verkouden bent en het zo je neus uitloopt.


Een verkoudheid kan bij mensen met COPD (chronic obstructive pulmonary disease), vroeger ook chronische bronchitis of longemfyseem genoemd, een enorme verergering van klachten met zich meebrengen. Soms kunnen deze zelfs bedreigend zijn. Iemand met COPD moet veel meer hoesten om overtollig slijm kwijt te raken. Er treedt meer slijmvorming op en er is sprake van toenemende benauwdheid.


Virussen zoals het verkoudheidsvirus kunnen aanvallen van hoest benauwdheid en een piepende ademhaling uitlokken. Mensen met astma hebben te maken met een verminderde afweer. Als mensen met astma een virusinfectie oplopen, zoals een verkoudheid, zijn ze minder goed in staat om dat virus op te ruimen en geeft het bij hen veel meer klachten


Nee, het is niet goed bij een verkoudheid. Het stomen en de warmte heeft een positieve invloed op de symptomen. Echter als men ziek is wordt geacht om thuis te blijven. Zo voorkom je verdere besmetting.


Hooikoorts en verkoudheid hebben symptomen die op elkaar lijken maar de verschillen zijn gemakkelijk te herkennen.

Hooikoorts

  • Hooikoorts is seizoensgebonden, verkoudheid niet.
  • Als je last hebt van hooikoorts, is de structuur van je snot juist waterig, waardoor het gemakkelijk uit je neus loopt.
  • Mensen met hooikoorts hebben vooral last van kriebelhoest en kriebel achterin de keel.
  • Typerend voor hooikoorts is een jeukende neus, hoewel dit bij een verkoudheid niet uitgesloten is.
  • Wanneer ook je keel en je gehemelte jeukt, is de kans groot dat je last hebt van hooikoorts.
  • De verschijnselen bij hooikoorts komen snel op zodra je in aanraking bent gekomen met pollen. Ze kunnen ook weer snel afnemen, bijvoorbeeld na een regenbui waardoor het aantal pollen in de lucht vermindert, of ze kunnen juist gedurende het hele pollenseizoen aanhouden, e.e.a. afhankelijk van de soort pollenallergie.

Verkoudheid

  • Bij een verkoudheid komen de symptomen vaak geleidelijk en houden gemiddeld 5 à 10 dagen aan.
  • Bij verkoudheid is je snot vaak voller van structuur en gekleurd.
  • Bij verkoudheid kan je last hebben van kriebelhoest en vastzittende hoest.


Een mogelijke oorzaak van de zomerse verkoudheid is dat het virus zich al in de lucht bevindt, veroorzaakt door een verkouden persoon die hoest of niest. Ook stof en pollen worden makkelijk verspreid door de ventilator. Als je hiervoor allergisch bent, kun je last van jeukende ogen en niesbuien krijgen.


Verkoudheid bij een baby duurt twee weken. Het kan ook dat je kindje er langer – of juist korter – last van heeft. Zolang je kindje voldoende drinkt, niet suf of benauwd is en de koorts niet langer dan drie dagen aanhoudt, hoef je niet naar de huisarts. Raadpleeg altijd je huisarts wanneer je baby jonger is dan drie maanden en naast verkoudheid ook koorts heeft.


Verkouden zijn als je zwanger bent is extra vervelend, zeker omdat je medicatie tijdens je zwangerschap moet mijden. Een verkoudheid geneest in de meeste gevallen ook zonder medische behandeling dus ziek je verkoudheid gewoon uit en gun je lichaam de nodige rust. Veel slapen en voldoende drinken.


Verkoudheid moet vanzelf weer over gaan. Vraag de drogist advies om je kindje te ontlasten, bijvoorbeeld door voor een verstopt neusje een neuszalf te gebruiken. Weerstand tegen verkoudheid wordt pas opgebouwd nadat je kindje het virus een paar keer heeft gehad. Een verkoudheid ontstaat door verschillende virussen en tegen al deze verschillende soorten virussen moet nog weerstand worden opgebouwd. Dat is de reden dat baby’s gemiddeld vaker verkouden zijn dan volwassenen. Je kunt niet voorkomen dat je kindje verkouden wordt. Je kunt wel voorzorgsmaatregelen nemen, zoals je kindje weghouden bij verkouden mensen of goed je handen wassen wanneer je zelf verkouden bent.


Nee, je kunt niet sporten als je verkouden bent. Voorkom de verspreiding van jouw verkoudheid, griep of Coronavirus.


Vaak wordt een verkoudheid verward met griep. Onterecht want er zijn duidelijke verschillen. Ten eerste worden ze door verschillende virussen veroorzaakt: griep door het influenzavirus en verkoudheid door verkoudheidsvirussen (bijv. RSV).

Griep:

Kent een heviger verloop. Zwaardere klachten vooral onderste luchtwegen.

  • Koorts
  • Keelpijn
  • Spierpijn en rillingen
  • Erg vermoeid, fysiek uitgeput

Verkoudheid:

  • Mild verloop. Lichte klachten aan bovenste luchtwegen.
  • Loopneus, verstopte neus
  • Keelpijn
  • Vermoeid
Auteur
Griepalert.nl Redactie